Kataliza ze swej definicji jest to przyspieszenie reakcji chemicznej. Zjawisko opóźnienia reakcji chemicznej nazywa się
inhibicją
. Często jest ona niepoprawnie nazywana katalizą ujemną,
inhibitor
często jest niepoprawnie nazywany katalizatorem ujemnym.
Katalizę należy też odróżnić od zjawiska
inicjacji
chemicznej. W tym drugim przypadku dodatek niewielkiej ilości związku chemicznego przyspiesza wyraźnie reakcję - lecz inicjator łączy się z innymi substratami na trwałe lub ulega rozkładowi.
Katalizę generalnie dzieli się na:
homogeniczną - kiedy katalizator znajduje się w tej samej
fazie termodynamicznej
co substraty - np: jest razem z substratami rozpuszczony w układzie reakcji.
heteregeniczną - kiedy katalizator znajduje się w innej fazie termodynamicznej niż jeden lub wszystkie substraty - np: katalizator jest osadzony na powierzchni ciała stałego.